Het schoolsysteem steekt net even anders in elkaar dan in Nederland. In Nederland gaan kinderen vanaf 4 jaar naar school en vanaf dat ze 5 zijn, zijn ze leerplichtig. In Zweden is het zo dat kinderen vanaf 6 jaar leerplichtig zijn en naar school gaan. In Zweden geldt een schoolplicht, dus thuisonderwijs is niet mogelijk. Als je kind 6 is gaat het naar de förskolklass, wat je in Nederland de kleuterschool noemt. 

Totdat je kind 6 jaar is kan het naar de förskola. Als je als ouders beiden werkt of studeert dan kan je kind onbepaald aantal uren naar de förskola toe, dit dien je aan te vragen. Voor deze uren betaal je een bijdrage, afhankelijk van het inkomen. Is dit niet het geval, dan mogen kinderen gemiddeld 15 uur per week naar de förskola. Meestal op dagen die de förskola aangeeft. En dit is vanaf dat je kind 1 is en is geheel vrijwillig en is gratis. Tot die tijd is er geen professionele opvang geregeld. 

Gaat je kind eenmaal naar school, dan gaan ze vanaf de förskolklass tot en met klas 9 naar de basisschool (grundskolan). Daarna kunnen ze naar de middelbare school (gymnasieskolan), dit duurt 3 jaar. En als ze dan nog verder willen leren, dan kunnen ze gaan studeren.

Kort samengevat:

0-1 jaar: geen school/opvang

1-5 jaar: förskolan

6-16 jaar: förskolklass + grundskolan

16-19 jaar: gymnasieskolan

Vanaf 18 jaar en ouder: universiteit, hoge school, beroepsonderwijs 

Een bijkomstig voordeel, vinden wij, is dat de zomervakantie gemiddeld 10 weken is. Wij ervaren dit als prettig en aangenaam. Verder hebben ze een week herfstvakantie (höstlov), 2 weken kerstvakantie (jullov), 1 week "voorjaarsvakantie" (sportlov), 1 week paasvakantie (påsklov). 

Heel veel kinderen maken gebruik van de schoolbus. Deze schoolbus haalt kinderen of thuis op (als dit op de route ligt) of bij een bushalte. En na school kunnen ze met de bus ook weer naar huis. Bram brengen we zelf naar school, maar meestal komt hij met de bus naar huis. De bus stopt 300m bij ons huis en dan loopt hij naar huis toe. Hij vindt dit ook erg leuk om te doen, het geeft hem ook een stukje zelfstandigheid. Deze schoolbus is georganiseerd vanuit de kommun (gemeente) waar je woont. In principe wijst de kommun ook aan naar welke school je kind zal gaan. Al heb je als ouders daarin ook echt nog wel een stem. 

De Zweedse taal kan een uitdaging zijn. Stel je voor, je gaat naar een nieuwe school waar je niemand kent, niemand die verstaat wat je zegt en jij verstaat niemand die tegen je praat. Alleen het idee al kan je wellicht doen denken: no way dat we dat gaan doen. Echter vergeet niet hoe flexibel kinderen zijn. Ze zijn net een spons.

Bram gaat nu ruim een jaar naar school en hij spreekt al vloeiend Zweeds, verstaat nagenoeg alles wat er gezegd wordt. Hij komt uitstekend mee op school. Hij doet niet onder voor zijn klasgenootjes. In het begin was hij heel stil aanwezig en vooral aan het luisteren. Hij kreeg extra Zweedse les, daarvoor kwam een juf apart naar school om met hem deze lessen door te nemen. Inmiddels leert Bram ons ook nieuwe woorden en we helpen elkaar als we een zin of woord niet begrijpen.

Daan gaat nu ook ruim een jaar naar de förskola en hij begint nu, na een jaar, met zelfvertrouwen Zweeds te spreken. Hij mag nog een jaar op de förskola oefenen, voordat hij naar de förskolklass zal gaan. Het leren van de taal gaat heel spelenderwijs. Er wordt ook geen druk uitgeoefend. Het kind gaat de taal vanzelf eigen maken. Het advies wat wij kregen was dat we thuis vooral onze moedertaal blijven spreken en niet ook Zweeds. Dan kunnen we het de kinderen ook niet verkeerd aanleren. Plus daarbij vinden wij het belangrijk dat de kinderen hun moedertaal blijven spreken en verstaan. 

Over het algemeen verstaan en spreken kinderen sneller én vloeiender Zweeds dan hun ouders. Als je ouder wordt merk je dat het allemaal wat moeilijker blijft hangen, haha! Wij hebben wat meer herhalingen nodig 😉. 

Ook hebben kinderen die Zweeds als 2e taal hebben, vanaf dat ze 6 jaar zijn, recht op les in hun moedertaal, modersmål. Dit wordt vanuit de kommun aangeboden, dit is vrijwillig. 

Sporten en buiten spelen zijn belangrijke aspecten van de Zweedse levensstijl.

Veel kinderen beoefenen een sport of zijn in ieder geval veel buiten. De omgeving nodigt daartoe ook uit. De meest populaire sporten zijn o.a. voetballen, innebandy en ijshockey. Uiteraard zijn veel andere sporten ook te vinden. Al kan het wel zijn dat sommige sporten niet in jouw dorp, of in de buurt te vinden zijn. 

Bram is in augustus '24 begonnen met voetballen. Dit duurde echter maar tot eind september. Dan stopt het voetbalseizoen en gaan veel kinderen iets anders doen. Waar wij wonen is het veelal innebandy of ijshockey. Bram is gaan ijshockeyen. Wij vinden het belangrijk dat hij een uitlaatklep heeft en voor hem is fysiek bezig zijn een goed middel om zijn energie kwijt te kunnen. 

En kleine broer Daan doet alles na wat grote broer allemaal doet. Dus... ook hij is gaan ijshockeyen😉. Veel kinderen staan al heel jong op de schaats. 3 of 4 jaar is geen uitzondering, we hebben vol bewondering staan kijken naar dat kleine grut op het ijs. 

In de winter komt er skiën en langlaufen bij. Veel Zweden trekken er dan ook op uit. Heel veel kinderen staan al van kleins af aan op de lange latten (en/of dus de schaats). Dat zie je ook terug in de uitvoering van de sport.